Äîêàòî Íàïîëåîí Áîíàïàðò ñè ïðîáèâà ñòðåìãëàâî ïúò êúì ôðåíñêàòà êîðîíà, îòâúä Îêåàíà åäíî ïàð÷å îñòðîâíà çåìÿ (ïëîù ïîä 30 õèë. êì²) ñå áîðè çà ñâîÿòà íåçàâèñèìîñò îò ìîùíàòà èìïåðèÿ.

Õàèòè, íàðè÷àíî Ïåðëàòà íà Êàðèáèòå, å íàé-ãîëåìèÿò èçíîñèòåë íà çàõàð â ñâåòà, íî îãðîìíèòå ïå÷àëáè çà Ïàðèæ ñà íà öåíàòà íà óæàñÿâàùî îòíîøåíèå êúì ìåñòíîòî íàñåëåíèå, ïðåâúðíàòî â ðîáè.

Ïðèòèñíàòè äî ñòåíàòà, ñúùèòå òåçè ðîáè óñïÿâàò äà èçâîþâàò ñâîÿòà ñâîáîäà îò âåëèêèÿ êîëîíèçàòîð. Òîâà ñòàâà ïðåç 1804 ãîäèíà. Ñúùàòà, â êîÿòî Íàïîëåîí ñòàâà èìïåðàòîð. Õàèòè å åäèíñòâåíàòà íàöèÿ, ñïå÷åëèëà íåçàâèñèìîñòòà ñëåä ðúêîâîäåí îò ðîáè áóíò. Îñòðîâíàòà äúðæàâà å ïúðâàòà öâåòíîêîæà ðåïóáëèêà è âòîðàòà íàé-ñòàðà â Çàïàäíîòî ïîëóêúëáî.

Ñåãà – äâà âåêà ïî-êúñíî, òÿ íîñè ïå÷àëíèÿ åòèêåò „íàé-áåäíàòà“ â ñúùîòî òîâà ïîëóêúëáî. Ðåäèöà èñòîðèöè òâúðäÿò, ÷å íåâúçìîæíîñòòà íà Õàèòè äà ñå îòëåïè îò äúíîòî å íåèçáåæíà ïîñëåäèöà îò ôðåíñêàòà ïîëèòèêà ñëåä âîéíàòà çà íåçàâèñèìîñò.

Äðóãè èçòúêâàò íåäàëíîâèäíèòå äåéñòâèÿ íà Ñúåäèíåíèòå ùàòè, êîèòî â òúðñåíå íà âëèÿíèå â ñòðàòåãè÷åñêèÿ ðàéîí îñòàâÿò íóæäèòå íà õàèòÿíèòå íà çàäåí ïëàí.

Ôàêòèòå ãîâîðÿò ñëåäíîòî. Ôðåíñêàòà àðìèÿ óíèùîæàâà 800 çàõàðíè ïëàíòàöèè è 3000 ïëàíòàöèè çà êàôå ïðè áèòêèòå çà íåçàâèñèìîñò, êîåòî â íà÷àëîòî íà XIX âåê ñè å ðàâíîñèëíî íà ñðèâàíå íà ïî÷òè öÿëàòà èêîíîìèêà.

Ïðåç 1825 ãîäèíà, â çàìÿíà íà ïðèçíàâàíåòî íà íåçàâèñèìîñòòà íà Õàèòè, Ôðàíöèÿ èñêà îáåçùåòåíèå îò 150 ìèëèîíà çëàòíè ôðàíêà, êîåòî å 5 ïúòè ïîâå÷å îò ãîäèøíèòå ïðèõîäè íà îñòðîâíàòà äúðæàâà.

Ïîñòàâåíè ïîä îáñàäà îò 12 ôðåíñêè âîåííè êîðàáà è ïðåä óãðîçàòà îò íîâà âîéíà õàèòÿíèòå ïîäïèñâàò. È â ñëåäâàùèòå 122 ãîäèíè ïëàùàò ïðåñêúïî çà ñâîáîäàòà ñè. Çàåìè ñ îãðîìíè ëèõâè îò àìåðèêàíñêè, ãåðìàíñêè è ôðåíñêè áàíêè îáðè÷àò Õàèòè íà ôàëèò, îò êîéòî èçìúêâàíå íÿìà.

80% îò áþäæåòà íà ñòðàíàòà îòèâà çà ïîãàñÿâàíå íà âíîñêèòå ïî äúëãîâåòå. Ïàðèòå, êîèòî ìîæåõà äà áúäàò èíâåñòèðàíè â èíôðàñòðóêòóðà, îáðàçîâàíèå, èçãðàæäàíå íà ñòàáèëíà èêîíîìèêà.

Òàêà, êîãàòî ïðåç 1947 ãîäèíà ôðåíñêîòî „îáåçùåòåíèå” å ïëàòåíî, â Õàèòè âñè÷êî âå÷å å îòèøëî ïî äÿâîëèòå! Áåäíîñò, èçòîùåíè ñòîïàíñêè ðåñóðñè, ïîëèòè÷åñêà è èêîíîìè÷åñêà íåñòàáèëíîñò.

Äà íå ïðîïóñíåì äà îòáåëåæèì è ôàêòà, ÷å â ïåðèîäà ìåæäó äâåòå ñâåòîâíè âîéíè àìåðèêàíöèòå íàëàãàò áëèçî 20-ãîäèøíà (!) îêóïàöèÿ íà Õàèòè. Åñòåñòâåíî, ïîä ïðåòåêñò, ÷å òàêà ãàðàíòèðàò ñèãóðíîñòòà íà ìåñòíîòî íàñåëåíèå ïðåäâèä êúðâàâèòå áèòêè çà âëàñò â ñòðàíàòà. À âñúùíîñò Âàøèíãòîí ñè áðàíè èíòåðåñèòå âúâ âðúçêà ñ íîâîîòêðèòèÿ Ïàíàìñêè êàíàë è ñèëíàòà ñòðàòåãè÷åñêà ñòîéíîñò íà öåëèÿ Êàðèáñêè áàñåéí.

Ïëàòèëè äúëãà ñè êúì ôðàíöóçèòå è îòúðâàëè ñå îò àìåðèêàíñêèòå ïåõîòèíöè, õàèòÿíèòå íÿìàò ìíîãî âðåìå äà ñå ïîðàäâàò íà ñâîáîäàòà.

Ïðåç 57-à ïðî÷óòèÿò âóäó ëå÷èòåë Ôðàíñîà Äþâàëèå ïå÷åëè ïðåçèäåíòñêèòå èçáîðè è óñòàíîâÿâà áðóòàëíà äèêòàòóðà, ïðîäúëæåíà ñëåä ñìúðòòà ìó îò íåãîâèÿ ñèí Æàí-Êëîä. Äâàìàòà óïðàâëÿâàò 30 ãîäèíè. Äåñåòèëåòèÿ íà êðúâîæàäíè óáèéñòâà, ãîíåíèÿ íà ïîëèòè÷åñêè ñúïåðíèöè, êóëò êúì âóäó ìàãèèòå, ïðîìèâàíå íà ìîçúöè. Ðåçóëòàòúò å ÿâåí.

À êúäå áÿõà âåëèêèòå ñèëè ïî òîâà âðåìå? Âîäåõà Ñòóäåíà âîéíà. ÑÀÙ ïîäêðåïÿò óïðàâëåíèåòî íà Äþâàëèå-áàùà è ñèí ñàìî è ñàìî äà íå äîïóñíàò âúçìîæíîñòòà Ñúâåòñêèÿò ñúþç äà ñå äîáåðå äî âòîðè êàðèáñêè áàñòèîí ñëåä Êóáà.

È òàêà, êîãàòî âúïðåêè âñè÷êî ïðåç 1986 ãîäèíà Æàí-Êëîä Äþâàëèå å ñâàëåí îò âëàñò, à Õàèòè èçãîòâÿ ñâîÿ íîâà êîíñòèòóöèÿ è òðúãâà êúì äåìîêðàöèÿòà, òàçè ñòðàíà èçãëåæäà âñå òàêà îáðå÷åíà îò ìèíàëîòî ñè.

Êîðóïöèÿòà, ïðåâðàòèòå, ïðåñòúïíîñòòà è íåèçìåííèÿò òåõåí ñïúòíèê – áåäíîñòòà, çàäóøàâàò îñòðîâíîòî ïàð÷å çåìÿ â ñìúðòîíîñíà õâàòêà. ÑÀÙ ïúê íà íÿêîëêî ïúòè ïðàùàò àðìèÿòà ñè, çà äà äèêòóâàò ïîëèòè÷åñêîòî áúäåùå íà Õàèòè. Íå, ãðåøêà, ïðîñòåòå! Çà äà ãàðàíòèðàò ñèãóðíîñòòà íà íàñåëåíèåòî.

Ñ òàêàâà èñòîðèÿ å öÿëî ÷óäî, ÷å îùå èìà äúðæàâà Õàèòè. È çà êàïàê äîéäå ïîðåäèöà îò áåäñòâèÿ, çàâúðøèëà ñúñ çåìåòðåñåíèåòî îò 12 ÿíóàðè.

Èñòèíñêè Àðìàãåäîí çà åäèí èçñòðàäàë íàðîä. Çàùîòî áåäñòâèÿòà óäðÿò íàé-òåæêî íàé-áåäíèòå. Òåçè, êîèòî íå ìîãàò äà ñå âúçïîëçâàò îò ïðîãðåñà, çà äà ñè îñèãóðÿò íîðìàëíè óñëîâèÿ çà æèâîò. È íîðìàëíè ìåðêè çà áåçîïàñíîñò ïðè ïîæàðè, óðàãàíè è çåìåòðåñåíèÿ.

Ñåãà âñè÷êè ñå âòóðíàõà äà ïîìàãàò. Äîðè è Õîëèâóä. Íî ñàìî ñ SMS-è åäâà ëè ùå ñòàíå.

Ìåæäóíàðîäíàòà îáùíîñò òðÿáâà íàé-íàêðàÿ äà çàùèòè èíòåðåñèòå íà òàçè äúðæàâèöà, à íå äà âîäè äðåáíè ïîëèòè÷åñêè èãðè.

ÑÀÙ ïðàùàò âîéíèöè ãîðå-äîëó êîëêîòî å äîïúëíèòåëíèÿò êîíòèíãåíò â Àôãàíèñòàí, âìåñòî ëåêàðè, ñîöèàëíè ðàáîòíèöè, èêîíîìè÷åñêè åêñïåðòè è ò.í.

Ôðàíöèÿ, à ñúùî Âåíåöóåëà, Áîëèâèÿ è, åñòåñòâåíî, Êóáà ïúê ñòîÿò îòñòðàíè è ìðúíêàò, ÷å òîâà áèëî îêóïàöèÿ è íå ñå ïðàâåëî òàêà. Ñ äðóãè äóìè – íèùî íîâî ïîä ñëúíöåòî.

Ðàçáèðà ñå, ïîÿâèõà ñå è èíòåðåñíè, ðàçóìíè ïðåäëîæåíèÿ. Ãåíåðàëíèÿò äèðåêòîð íà Ìåæäóíàðîäíèÿ âàëóòåí ôîíä Äîìèíèê Ñòðîñ-Êàí íàïðèìåð ïðèçîâà çà ñúçäàâàíå íà íîâ ïëàí "Ìàðøàë", êîéòî äà âäèãíå Õàèòè îò ïåïåëòà.

Òàêà êàêòî ÑÀÙ ïðèáåãíàõà äî êðóòè ìåðêè çà ôèíàíñîâî âúçñòàíîâÿâàíå íà Çàïàäíà Åâðîïà ñëåä Âòîðàòà ñâåòîâíà âîéíà, ñåãà ñâåòúò ìîæå äà ñòîðè ñúùîòî çà Õàèòè.

Ãîâîðè ñå çà öÿëîñòíî îïðîùàâàíå íà õàèòñêèÿ âúíøåí äúëã è ìîùíè èíâåñòèöèè.
Èíâåñòèöèè, êîèòî äà áúäàò âëîæåíè â èçãðàæäàíåòî íà ðàáîòåùà èêîíîìèêà, íà ìîäåðíà èíôðàñòðóêòóðà è â ñúçäàâàíåòî íà ðàáîòíè ìåñòà (çà äà ñå èçãðàäÿò ó íàñåëåíèåòî åëåìåíòàðíè ðàáîòíè íàâèöè).

Çâó÷è äîáðå. Ïúê è íàñòîÿùîòî ïðàâèòåëñòâî, ïðåçèäåíòúò Ðåíå Ïðåâàë è ïðåìèåðúò Æàí Ìàêñ Áåëåðèâ äåìîíñòðèðàò ðåøèìîñò äà ñå îòúðâàò îò ïîðî÷íèòå ïðàêòèêè îò ìèíàëîòî. Âðåìåòî ùå ïîêàæå.

À èñòèíàòà å, ÷å Õàèòè ìîæå äà çàïî÷íå íà÷èñòî. Ìîæå äà ïëàòè ñ êðúâòà ñè, íî äà èìà ïî-äîáðî áúäåùå. Íî íå ìîæå äà ãî ïîñòèãíå áåç ïîìîùòà íà îñòàíàëèÿ ñâÿò. À òîé òðÿáâà ïîíå âåäíúæ äà ïîñòúïè „êàòî ÷îâåê”. Äà âèäèì äàëè åâîëþöèÿòà íà ÷îâå÷åñòâîòî ùå ñè êàæå äóìàòà.
 

Òîâà ñå ñëó÷è Dnes, çà âàæíîòî ïðåç äåíÿ íè ïîñëåäâàéòå è â Google News Showcase